PARAMARIBO – Roy Chitanie, voorgedragen door De Nationale Assemblee, is vrijdag door president Chandrikapersad Santokhi beëdigd tot plaatsvervangend lid van het Constitutioneel Hof. Het grondwettelijk en onafhankelijk orgaan moet wetten toetsen aan de inhoud van de Grondwet en internationale verdragen en moet de verenigbaarheid van besluiten van overheidsorganen met in de Grondwet genoemde persoonlijke grondrechten beoordelen.
Santokhi: “Het hof is er ook voor de bescherming van minderheden in de samenleving, zodat de wetgevende macht samen met de regering geen mensenrechten kan schenden. Het hof is niet van wetgevende aard, maar ook niet van rechtsprekende aard. Het is een onafhankelijk toetsingsorgaan dat zich met wetgeving noch rechtspraak inlaat.”
Volgens de president eisen de werkzaamheden van het Constitutioneel Hof een hoge mate van integriteit, een behoorlijke dosis aan juridische kennis en ervaring. In mei 2020 werd de leden en leden-plaatsvervanger van het Constitutioneel Hof beëdigd en geïnstalleerd in het Presidentieel Paleis door Ashwin Adhin in de functie van waarnemend president.
Gloria Karg-Stirling, voorzitter bij dit hof, sprak toen van een “historisch moment”, omdat al in de Grondwet van 1975 was vastgesteld dat er een Constitutioneel Hof moest worden ingesteld wat pas na 45 jaar gebeurde. De andere leden waren Kenneth Amoksi (vicevoorzitter), Rinette Djokarto, Anoeradha Akkal-Ramautar en Maya Fokké-Manohar (lid) en de plaatsvervangend leden Bien Sojo, Jornell Vinkwolk en Roy Chitanie, die afwezig was. Het Constitutioneel Hof heeft een zittingsduur van vijf jaar.
De instelling verliep niet vlekkeloos. De inwerkingtreding van het hof werd niet officieel afgekondigd en voordrachten werden naar de toenmalige president gestuurd, terwijl het proces om dat te doen formeel nog niet in gang was gezet. Rechter Jimmy Kasdipowidjo, die in de functie van voorzitter door het parlement was voorgedragen, trok zich vervolgens terug, waarna Stirling, die aanvankelijk als ondervoorzitter zou worden benoemd, naar voren werd geschoven. Daarvoor had jurist Magda Venoaks, die door de toenmalige coalitie was voorgedragen, zich teruggetrokken.
Voor de beëdiging van de plaatsvervangend secretaris van het CHof zijn de leden van het CHof en plaatsvervangende leden bijeengekomen. Breidel heeft de belofte afgelegd ten overstaan van de voorzitter CHof.
De plaatsvervangend secretaris is voorlopig belast met de leiding van het secretariaat van het CHof. Haar taakstelling houdt eveneens in het hebben van de dagelijkse leiding en het begeleiden van ingekomen verzoekschriften alsmede het uitschrijven van vergaderingen namens de voorzitter. Ook het nagaan als de verzoekschriften aan de eisen van de wet voldoen.
CHof zal op donderdag tijdens een openbare vergadering een uitspraak doen over de gewijzigde Amnestiewet als deze wel of niet in strijd is met de grondwet en of volkenrechtelijke overeenkomsten. Wanneer het CHof oordeelt dat er strijdigheid is met de Grondwet of een volkenrechtelijke overeenkomst, wordt de desbetreffende wet of een gedeelte daarvan geacht onverbindend te zijn (artikel 144, lid 3 van de Grondwet van de Republiek Suriname). Mocht het CHof oordelen dat de wet wel verenigbaar is met de grondwet en of volkenrechtelijke overeenkomsten, dan is het wel van toepassing in de praktijk.
Het CHof bemoeit verder niet wat met het besluit wordt gedaan. Het instituut moet slechts aangeven als een wet of gedeelten van een wet strijdig zijn. De zitting zal worden gehouden in het gebouw van het CHof op de hoek van de Watermolen- en Lim A Postraat. Vanwege de COVID-19-maatregelen kunnen niet veel personen erbij zijn.
