De toetsing van de gewijzigde Amnestiewet, als deze wel of niet in strijd is met de Grondwet en of volkenrechtelijke overeenkomsten, is al afgerond. De bevindingen ervan zijn eveneens in concept afgerond, geeft de voorzitter van het Constitutioneel Hof (CHof), Gloria Karg-Stirling, te kennen tegenover Suriname Herald. Het besluit van het CHof zal kenbaar worden gemaakt tijdens een openbare zitting.
Er kan echter nog geen openbare zitting worden uitgeschreven, omdat de rechtspositie van de plaatsvervangende secretaris van het CHof eerst in orde gemaakt moet worden, legt Stirling uit. De secretaris moet namelijk ook tekenen voor het besluit dat op schrift is gesteld. Wanneer die het document tekent, dan pas kan er een openbare zitting worden uitgeschreven. De voorzitter van het CHof hoopt dat er zo snel mogelijk invulling hieraan wordt gegeven.
Om de wet te kunnen toetsen heeft het CHof deskundigen op dit gebied moeten horen en literatuuronderzoek moeten doen. Daarnaast is nagegaan als er reeds rechtszaken zijn gedaan over de vermeende wet. Alle leden van het CHof hebben een wetenschappelijk onderzoek moeten doen. Het was niet makkelijk om de gewijzigde Amnestiewet te toetsen gezien het CHof te maken had met allerlei onvoorziene omstandigheden op zowel operationeel als administratief gebied. Zo heeft het Chof het moeten doen met minimale bezettingen.
Het CHof is belast met het toetsen van de inhoud van wetten of gedeelten daarvan aan de Grondwet en aan van toepassing zijnde overeenkomsten met andere mogendheden en met volkenrechtelijke organisaties (artikel 144, lid 2 sub a van de Grondwet). Het Hof is slechts bevoegd tot het oordelen, of er van strijdigheid met de Grondwet of volkenrechtelijke overeenkomsten sprake is, doch niet tot het onverbindend verklaren van de wet of een gedeelte daarvan.
Wanneer het CHof beoordeelt, dat er strijdigheid met de Grondwet of een volkenrechtelijke overeenkomst bestaat, wordt de desbetreffende wet of een gedeelte daarvan geacht onverbindend te zijn (artikel 144, lid 3). Daarom is het niet het Hof dat onverbindend verklaart (dus geen constitutieve beslissing van het Hof ter zake), doch het is de grondwetgever zelf die aan de beslissing van het CHof het rechtsgevolg van onverbindend wording heeft gekoppeld (onverbindendheid ipso jure dus).
Stirling maakt duidelijk dat het CHof zich verder niet mee bemoeit wat men met het besluit doet. Het CHof moet slechts aangeven als een wet of gedeelten van een wet strijdig zijn.
De Amnestiewet werd in 2012 gewijzigd. In mei 2020 had de NDP-fractie middels het aanbieden van een verzoekschrift en onderliggende documenten het CHof gevraagd om de gewijzigde Amnestiewet te toetsen. Er moest antwoord worden gegeven op de rechtsvraag of de wet in strijd is met de Grondwet van Suriname en/of met enige volkenrechtelijke overeenkomst.
